اثرامواج تلفن همراه با فرکانس ۹۴۰ مگاهرتز بر یادگیری و حافظه فضایی موش های آزمایشگاهی نژاد بالب سی

چکیده: مقدمه و هدف: با گسترش تولید و کاربرد دستگاه های مولد امواج الکترومغناطیسی و به ویژه پیدایش و استفاده همگانی از دستگاه های تلفن همراه، مسئله خطرات احتمالی این امواج به طور فزاینده ای توجه محققین را در حوزه های مختلف بیولوژی و پزشکی به خود معطوف کرده است. از آنجا که دستگاه های تلفن همراه اغلب در موقع استفاده در مجاورت مغز قرار می گیرند و هم چنین افراد با سن کم نیز به میزان بالا از این دستگاه ها استفاده می نمایند، لذا هدف مطالعه حاضر اثر امواج تلفن همراه با فرکانس 940 مگاهرتز بر یادگیری و حافظه فضایی موش های آزمایشگاهی نژاد بالب سی است. مواد و روش ها: این یک مطالعه تجربی است که در سال 1387 در آزمایشگاه تحقیقاتی تکوین جانوری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد انجام شد. در این جستار60 سر موش نوزاد نژاد بالب سی مورد استفاده قرار گرفت. گروه های مورد مطالعه شامل تیمار (به مدت 20 روز هر روز 3 ساعت پس از تولد تحت تأثیر امواج قرار داشته اند)، شاهد آزمایشگاهی (در مدت مشابه در شرایط آزمایشگاهی و در دستگاه مولد امواج اما خاموش قرار گرفته اند) و کنترل (تحت شرایط طبیعی حیوان خانه) بودند. برای بررسی حافظه و یادگیری از ماز آبی موریس و ماز شعاعی استفاده گردید و مطالعات هیستولوژیک هیپوکامپ به روش دایسکتور انجام شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss و آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از ماز آبی موریس دلالت بر افزایش میانگین زمان لازم برای یافتن سکوی پنهان در گروه تیمار شده نسبت به شاهد آزمایشگاهی و کنترل داشت، هم چنین نتایج حاصل از ماز شعاعی نیز کاهش معنی داری در گروه های مختلف مورد آزمایش در خطای حافظه کاری و خطای حافظه فضایی نشان داد(05/0p< ). دانسیته نورون های مشاهده شده در مطالعات هیستولوژیک هیپوکامپ اختلاف معنی دار بین گروه تیمار با دو گروه شاهد آزمایشگاهی و کنترل نداشت. نتیجه گیری: تغییرات توانایی یادگیری (افزایش زمان جستجو)، افزایش خطای حافظه فضایی (ورود به بازوی بدون غذا) و افزایش خطای حافظه کاری (ورود مجدد به بازوی حاوی غذا) در موش های تیمار شده نسبت به شاهد آزمایشگاهی و کنترل نشان دهنده اثرات عمیق امواج بر حافظه و یادگیری موش های نژاد بالب سی می باشد. واژه های کلیدی: تلفن همراه، حافظه، یادگیری، هیپوکامپ، بالب سی